Zimotrwałość i mrozoodporność to dwa zupełnie inne, różniące się znaczeniowo pojęcia. Warto, abyś potrafił je rozróżniać, jeśli planujesz hodowle roślin ozimych. Pojęcia te w warunkach klimatu Polski stanowią ważny element, który decyduje o powodzeniu całej uprawy. W praktyce bardzo często pojęcia te stosuje się zamiennie. Jest to jednak błąd, gdyż mrozoodporność to pojęcie, które znacznie różni się od zimotrwałości. Przeczytaj niniejszy artykuł, aby dowiedzieć się więcej.
Przeczytaj również: Siew pszenicy ozimej – o tym powinieneś pamiętać!
Poznań – Wirtualne Biuro Poznań
Poznań – Wirtualne Biuro Poznań
Kraków – Wirtualne Biuro Kraków
Wrocław – Wirtualne Biuro Wrocław
Zimotrwałość a mrozoodporność zbóż
Zimotrwałość zbóż to zdolność rośliny znajdującej się w normalnej kondycji, do przetrwania zimy rozumianej jako pory roku ze całym przebiegiem wszystkich zjawisk pogodowych tego okresu. Temperatura, opady, pokrywa śnieżna, wiatry, nasłonecznienie, okresy silnych mrozów i odwilży, zamarzanie gleby i głębokość zamarzania, itd. Zimotrwałość oceniamy w Polsce w skali od 1 do 9 gdzie w polskich warunkach klimatycznych wynik 4 – 6,5 uznajemy za poziom dobry i bardzo dobry, a odmiany z zimotrwałością 7 i powyżej są hodowane pod kontem wymogów srogiego klimatu skandynawskiego.
Mrozoodporność natomiast to jeden ze składników zimotrwałości. Mrozoodporność nie decyduje o zimotrwałości. Oznacza zdolność rośliny do przetrwania ujemnych temperatur na konkretnym poziomie.
Niskie temperatury a uprawa zbóż
Temperatury graniczne dla poszczególnych zbóż wynoszą:
- pszenica -20°C
- żyto -30°C
- Jęczmień -15°C
Jednakże nie są to sztywne temperatury. To, czy dana odmiana faktycznie wytrzyma wysokie mrozy jest uzależnione od wielu innych czynników. Wpływ na odporność rośliny na mróz mogą mieć:
- Termin siewu – znacznie mniejsze szanse na powodzenie jeśli chodzi o bogate plony mają zboża wysiewane znacznie po terminie agrotechnicznym. Z czego to wynika? Nie zdołają one przejść odpowiedniej wegetacji jesiennej.
- Grubość pokrywy śnieżnej – jak wiadomo, pełni ona funkcję izolacji dla rośliny. Jednakże optymalnie powinna mieć ona około 10 cm grubości – tylko w ten sposób zapewnia najwyższą jakość ochrony przed mrozem. Ponadto ważne jest również, aby śnieg o zbyt dużej grubości nie zalegał zbyt długo. Jeśli tak się stanie może dojść do tzw. ,,uduszenia’’ rośliny.
- Charakter przedwiośnia – to, jakie warunki atmosferyczne będą panowały chwilę przed nadejściem wiosny ma kluczowe znaczenie. Dla przykładu – suche wiatry są w stanie „osmolić” rośliny, przez co ich kondycja u progu wiosny jest znacznie słabsza, a w skrajnych przypadkach zboża mogą zamierać.
Hartowanie zbóż przed zimą
Jeśli chcesz, aby Twoje rośliny nabyły mrozoodporności oraz dobrze przezimowały, powinieneś poddać je procesowi hartowania. Korzystny wpływ mają na niego: sucha aura pogodowa oraz słoneczne dni. Stadium najbardziej sprzyjające hartowaniu roślin dla zbóż ozimych obejmuje fazę od 4 do 6 liści. W przypadku zakończenia hartowania najbardziej sprzyjające są temperatury z przedziału od 3 do 5°C, które następnie obniżają się do wartości 0°C, po czym stają się ujemne. Wynika to z faktu stopniowego, a nie nagłego obniżania się temperatury powietrza. Dzięki właściwemu zahartowaniu roślin będą one odporne na ujemne temperatury.