Strony naszych partnerów:

---

Dlaczego wprowadzono ustawę?

Co wynika z ustawy?

Przydatne informacje?

Często zadawane pytania?

Ziemia rolna jest cennym, niepomnażalnym zasobem kraju. Od jej właściwego wykorzystania zależy bezpieczeństwo żywnościowe obywateli. Dlatego obowiązkiem państwa jest dbanie o prawidłowe gospodarowanie gruntami rolnymi.

DLACZEGO WPROWADZONO USTAWĘ?

Ochrona gruntów rolnych

W Polsce systematycznie zmniejsza się powierzchnia ziemi uprawnej. Od 1945 r. w naszym kraju ubyło ponad 5 mln ha użytków rolnych. Przyczyną tego zjawiska jest m.in. wykupowanie ziemi na cele inne niż rolnicze.
Grunty rolne to cenne zasoby, których już nie przybędzie, a dzięki którym możemy wyżywić nasze społeczeństwo. Dlatego państwo musi je chronić i dbać o to, aby były właściwie wykorzystywane.

Zwiększenie przejrzystości obrotu gruntami rolnymi

30 kwietnia 2016 roku weszła w życie ustawa, która zmieniła zasady obrotu ziemią rolną w Polsce. Ma ona przeciwdziałać wykupowaniu gruntów w celach innych niż rolnicze. Wprowadza jasne zasady kupna/sprzedaży ziemi, dzierżawy ziemi państwowej (z Zasobu Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa), a także gwarantuje prawo dziedziczenia.

Tworzenie i wzmacnianie gospodarstw rodzinnych

Polska Konstytucja wyraźnie wskazuje, że podstawą ustroju rolnego państwa jest gospodarstwo rodzinne.
Nowa ustawa umożliwia tworzenie silnych, stabilnych ekonomicznie gospodarstw rodzinnych.
W ostatnich latach grunty rolne bardzo podrożały. Rolników nie było stać na dokupienie ziemi. Musieli też konkurować z osobami, które zakup gruntów traktowały jako lokatę kapitału. Dzięki nowym przepisom właścicielami ziemi rolnej mogą zostać tylko rolnicy, którzy będą ją uprawiać. Doprowadzi to do stabilizacji cen i stworzy warunki na powiększanie i rozwój gospodarstw rodzinnych.

Zwiększenie szans rolników w dostępie do państwowej ziemi rolnej

Polscy rolnicy powinni mieć równe szanse w dostępie do państwowej ziemi rolnej.
Ustawa wstrzymuje jej sprzedaż na 5 lat. Daje to rolnikom możliwość długotrwałej dzierżawy ziemi państwowej na korzystnych warunkach. Dzięki temu rolnicy, których nie stać na dokupienie ziemi, mogą rozwijać swoje gospodarstwa. Zaoszczędzone w ten sposób pieniądze mogą przeznaczyć na mechanizację i rozwój gospodarstw. Zasoby państwowej ziemi rolnej pozostają w dyspozycji Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa.

Wyrównanie szans w odniesieniu do innych krajów unijnych

Polscy rolnicy, by skutecznie konkurować z producentami żywności z zagranicy, muszą powiększać swoje gospodarstwa, zwłaszcza że otrzymują mniejsze dopłaty bezpośrednie w porównaniu z rolnikami z krajów Zachodniej Europy.
Łatwiejszy dostęp do ziemi ma wyrównywać szanse polskich producentów rolnych na rynkach europejskich. Wstrzymanie sprzedaży ziemi państwowej i przeznaczenie jej na dzierżawę umożliwi rolnikom zwiększenie produkcji i dochodów. Dzięki temu będą mogli inwestować w swoje gospodarstwa i stać się konkurencją dla zagranicznych producentów rolnych.

CO WYNIKA Z USTAWY?

Wstrzymanie sprzedaży państwowej ziemi na 5 lat

Przez 5 lat Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa nie będzie sprzedawać gruntów rolnych. Wstrzymanie sprzedaży nie dotyczy gruntów przeznaczonych na inne cele niż rolne, np. budowa dróg, mostów, obiektów sportowych, budownictwo mieszkaniowe, nieruchomości położone w specjalnych strefach ekonomicznych. Wstrzymanie sprzedaży nie dotyczy gruntów rolnych mniejszych niż 2 ha, a także domów, lokali mieszkalnych, budynków gospodarczych, garaży, ogródków przydomowych.

Na sprzedaż przez KOWR innych nieruchomości niż wymienione, w wyjątkowych i uzasadnionych przypadkach, zgodę może wydać Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Rolnicy indywidualni będą mogli dzierżawić państwową ziemię na korzystnych warunkach startując w przetargach dostępnych tylko dla nich.

Kto może nabyć nieruchomości rolne na wolnym rynku?

Co do zasady nabywcami nieruchomości rolnych mogą być wyłącznie rolnicy indywidualni, którzy w wyniku transakcji będą posiadali nie więcej niż 300 ha użytków rolnych.

Ziemię rolną na wolnym rynku może nabyć:

• każdy, jeśli nieruchomość rolna w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego przeznaczona została na cele inne niż rolne,
• każdy, jeśli nieruchomość rolna ma mniej niż 0,3 ha,
• każdy, jeśli nieruchomość rolna o pow. do 0,5 ha w dniu wejścia w życie ustawy była zabudowana (tzw. siedlisko) i nie służy do prowadzenia gospodarstwa rolnego,
• każdy, jeśli co do nieruchomości, w dniu wejścia w życie ustawy została wydana ostateczna decyzja o warunkach zabudowy, w których nieruchomość została przeznaczona na cele inne niż rolne,
• osoba bliska właścicielowi nieruchomości bez żadnych ograniczeń,
• jednostka samorządu terytorialnego,
• Skarb Państwa,
• Kościelna osoba prawna i związek wyznaniowy.

Nabycie nieruchomości rolnej przez inne podmioty niż rolnik indywidualny jest możliwe po uzyskaniu zgody Dyrektora Generalnego Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa. Zgoda taka będzie wydawana, jeśli:

• nie było chętnych na zakup wśród rolnikowi indywidualnych i innych uprawnionych,
• wskazany nabywca gwarantuje prawidłowe prowadzenie gospodarstwa rolnego,
• w wyniku nabycia nie dojdzie do nadmiernej koncentracji gruntów rolnych.

Nabywca będzie chciał utworzyć gospodarstwo rodzinne i zamieszkać w gminie, w której kupi nieruchomość oraz dodatkowo wykaże, że:

• posiada kwalifikacje rolnicze albo jest w trakcie ich uzupełniania, w związku z przyznaniem dofinansowania ze środków UE,
• będzie osobiście i prawidłowo prowadził gospodarstwo rolne.

Prawo pierwokupu nieruchomości rolnych

Prawo pierwokupu jest to prawo pierwszeństwa w zakupie, jeśli dotychczasowy właściciel zdecydował się sprzedać nieruchomość.

Osoby lub instytucje, które mają prawo pierwokupu muszą zostać zawiadomione przez właściciela o zamiarze sprzedaży. Umowa zawarta bez takiego zawiadomienia jest nieważna.

Prawo pierwokupu nieruchomości rolnych przysługuje:

• DZIERŻAWCY – jeśli jest rolnikiem indywidualnym i posiada pisemną umowę z datą pewną (czyli poświadczoną urzędowo), którą wykonywał przez co najmniej 3 lata
  i kupowana nieruchomość wchodzi w skład jego gospodarstwa rodzinnego,
• KRAJOWEMU OŚRODKOWI WSPARCIA ROLNICTWA – jeśli nie ma uprawnionego dzierżawcy lub dzierżawca nie chce skorzystać z prawa pierwokupu.

Prawo pierwokupu nie przysługuje Krajowemu Ośrodkowi, kiedy nabywającym nieruchomość rolną jest:

• ROLNIK INDYWIDUALNY mieszkający w gminie, na terenie której znajduje się nieruchomość lub w gminie sąsiedniej,
• OSOBA BLISKA właścicielowi nieruchomości.

Prawo pierwokupu przez KOWR udziałów i akcji spółek prawa handlowego

Krajowemu Ośrodkowi przysługuje prawo pierwokupu udziałów i akcji spółek prawa handlowego, które są właścicielami nieruchomości rolnych.

Prawo pierwokupu nie przysługuje Krajowemu Ośrodkowi w przypadku zbywania akcji:

• dopuszczonych do obrotu na rynku giełdowym,
• na rzecz osoby bliskiej.

Prawo nabycia nieruchomości przez KOWR od spółek osobowych

W przypadku spółki osobowej, która jest właścicielem nieruchomości rolnej, Krajowemu Ośrodkowi przysługuje prawo nabycia tej nieruchomości po cenie rynkowej, jeżeli doszło do zmiany wspólnika lub do spółki przystąpił nowy wspólnik.

Prawo to nie przysługuje Krajowemu Ośrodkowi, jeśli:

• wspólnikiem staje się osoba bliska dotychczasowego wspólnika,
• nowym wspólnikiem staje się osoba bliska któregokolwiek ze wspólników.

Inne sytuacje, w których KOWR ma prawo nabycia nieruchomości rolnych

KOWR przysługuje prawo nabycia nieruchomości rolnej po cenie rynkowej, jeśli przeniesienie własności następuje w wyniku:

• zawarcia umowy innej niż umowa sprzedaży, np. darowizna na rzecz osoby obcej,
• postępowania egzekucyjnego,
• innej czynności lub zdarzenia prawnego, na przykład:
  • zasiedzenia nieruchomości rolnej,
  • tzw. dziedziczenia testamentowego – gdy właściciel ziemi zapisał ją w spadku osobie obcej,
  • zapisu windykacyjnego, którego przedmiotem jest nieruchomość rolna lub gospodarstwo rolne,
  • podziału, przekształcenia bądź łączenia spółek handlowych.

Prawo nabycia nie przysługuje Krajowemu Ośrodkowi, jeśli:

• nabywcą jest rolnik indywidualny, którego gospodarstwo rodzinne po nabyciu własności nieruchomości rolnej nie przekroczy 300 ha użytków rolnych,
• nieruchomość rolna została nabyta za zgodą Krajowego Ośrodka,
• nieruchomość rolna została nabyta przez osobę bliską,
• nieruchomość rolna została nabyta w wyniku tzw. dziedziczenia ustawowego,
• nieruchomość rolna została nabyta przez rolnika indywidualnego w wyniku zapisu windykacyjnego,
• przeniesienie własności nieruchomości rolnej nastąpiło w wyniku umowy z następcą,
• przeniesienie własności nieruchomości rolnej nastąpiło między osobami prawnymi tego samego kościoła lub związku wyznaniowego.

PRZYDATNE INFORMACJE

Dziedziczenie

Wprowadzona w dniu 30 kwietnia 2016 roku ustawa gwarantuje prawo dziedziczenia nieruchomości rolnych wszystkim, z tym że w przypadku dziedziczenia testamentowego KOWR przysługiwać będzie prawo nabycia takich nieruchomości, jeżeli spadkobiercami nie są osoby bliskie spadkodawcy czyli: żona, mąż, dzieci (w tym także adoptowane), wnuki, prawnuki, rodzice (w tym także adopcyjni), dziadkowie, pradziadkowie, rodzeństwo i ich dzieci albo rolnicy indywidualni.

Dziedziczenie przez osoby bliskie jest wyjęte spod wszelkich ograniczeń:

• co do powierzchni dziedziczonych nieruchomości rolnych,
• bez obowiązku posiadania kwalifikacji rolniczych ani też osobistego prowadzenia gospodarstwa rolnego przez okres 10 lat,
• zakazu zbywania, darowizny lub wydzierżawienia nieruchomości przez okres 10 lat.

Dzierżawa

W wyniku wprowadzenia nowej Ustawy, podstawowym sposobem zagospodarowania państwowej ziemi staje się dzierżawa. To rozwiązanie jest korzystne dla rolników, bo jest to najtańszy sposób pozyskania gruntów rolnych. Będą to dzierżawy długotrwałe, zawierane nawet na okres powyżej 10 lat, co pozwoli na racjonalne planowanie produkcji.

Wydzierżawianie gruntów będzie odbywało się poprzez przetargi organizowane przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa. Będą w nich mogli uczestniczyć wyłącznie rolnicy indywidualni zamierzający powiększyć lub utworzyć gospodarstwo rodzinne.

W 2016 roku KOWR zamierza przeznaczyć do dzierżawy ponad 100 tys. ha gruntów rolnych, najwięcej na terenie województw: zachodniopomorskiego, warmińsko-mazurskiego, dolnośląskiego i lubuskiego. Obecnie dzierżawionych jest ponad 1 mln ha, tj. ok. 73 proc. powierzchni będącej w zasobie.

Ustawa o wstrzymaniu sprzedaży ziemi dała upoważnienie ministrowi właściwemu ds. rozwoju wsi do wyznaczania wysokości stawek czynszu. Takiego rozporządzenia na razie nie ma. Minister przygotowując rozporządzenie oprze się tu na opiniach, między innymi naukowców z Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej. Według ekspertów, średni czynsz powinien kształtować się na poziomie 6 kwintali pszenicy za hektar, tj. ok. 400 zł rocznie.

Wpływy KOWR z tytułu dzierżaw będą przeznaczone m.in. na odkup i pierwokup gruntów.

Zainteresowani dzierżawą rolnicy powinni skontaktować się z właściwym terytorialnie oddziałem KOWR. Adresy i dane kontaktowe oddziałów dostępne są na stronie www.kowr.gov.pl.

Definicje

GOSPODARSTWO RODZINNE

Gospodarstwo rolne prowadzone przez rolnika indywidualnego, w którym łączna powierzchnia użytków rolnych jest nie mniejsza niż 1 ha i nie większa niż 300 ha.

ROLNIK INDYWIDUALNY

Osoba fizyczna spełniająca następujące warunki:

• Jest właścicielem, użytkownikiem wieczystym, samoistnym posiadaczem lub dzierżawcą nieruchomości rolnych, których łączna powierzchnia nie przekracza 300 ha.
• Posiada kwalifikacje rolnicze.
• Od co najmniej 5 lat mieszka w gminie, na terenie której jest położona jedna z nieruchomości rolnych wchodzących w skład jej gospodarstwa rolnego.
• W tym czasie prowadzi gospodarstwo osobiście, czyli pracuje i podejmuje wszelkie decyzje dotyczące prowadzenia działalności rolniczej w tym gospodarstwie.

KWALIFIKACJE ROLNICZE

• wykształcenie rolnicze zasadnicze zawodowe, średnie lub wyższe lub
• tytuł kwalifikacyjny lub tytuł zawodowy, lub tytuł zawodowy mistrza w zawodzie przydatnym do prowadzenia działalności rolniczej i posiada co najmniej 3-letni staż pracy w rolnictwie, lub
• wykształcenie wyższe inne niż rolnicze i posiada co najmniej 3-letni staż pracy w rolnictwie albo wykształcenie wyższe inne niż rolnicze i ukończone studia podyplomowe w zakresie związanym z rolnictwem, albo wykształcenie średnie inne niż rolnicze i posiada co najmniej 3-letni staż pracy w rolnictwie,lub
• wykształcenie podstawowe, gimnazjalne lub zasadnicze zawodowe inne niż rolnicze i posiada co najmniej 5-letni staż pracy w rolnictwie.

STAŻ PRACY W GOSPODARSTWIE ROLNYM

Za staż pracy uznaje się okres, w którym osoba fizyczna:

• podlegała ubezpieczeniu społecznemu rolników lub
• prowadziła działalność rolniczą w gospodarstwie rolnym o obszarze nie mniejszym niż 1 ha stanowiącym jej własność, przedmiot użytkowania wieczystego, przedmiot samoistnego posiadania lub dzierżawy lub
• była zatrudniona w gospodarstwie rolnym na podstawie umowy o pracę albo spółdzielczej umowy o pracę, wykonując pracę związaną z prowadzeniem działalności rolniczej lub
• wykonywała pracę związaną z prowadzeniem działalności rolniczej w charakterze członka spółdzielni produkcji rolnej lub
• odbyła staż na podstawie skierowania od starosty ( o którym mowa w art. 53 ust. 1 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy – Dz. U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415, z późniejszymi  zmianami), obejmujący wykonywanie czynności związanych z prowadzeniem działalności rolniczej.

DOWODY WYMAGANE PRZY ZAWIERANIU UMOWY PRZENIESIENIA WŁASNOŚCI NIERUCHOMOŚCI ROLNEJ

Dowodem na:

• osobiste prowadzenie gospodarstwa rolnego jest oświadczenie prowadzącego to gospodarstwo, poświadczone przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta).
• zamieszkanie jest zaświadczenie o zameldowaniu na pobyt stały.
• spełnienie warunku 300 ha jest oświadczenie nabywcy albo uprawnionego do pierwokupu, poświadczone przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta).

OSOBY BLISKIE WŁAŚCICIELOWI NIERUCHOMOŚCI ROLNEJ

Dzieci (w tym także adoptowane), wnuki, prawnuki, rodzice (w tym także adopcyjni), dziadkowie, pradziadkowie, rodzeństwo i ich dzieci, małżonek.

UMOWA DZIERŻAWY Z DATĄ PEWNĄ

Aby dzierżawcy przysługiwało prawo pierwokupu nieruchomości, umowa dzierżawy musi mieć charakter pisemny i datę pewną, czyli potwierdzoną urzędowo. Oznacza to w praktyce, że po sporządzeniu umowy najlepiej zgłosić się do notariusza po poświadczenie daty pewnej.

OBRÓT PRYWATNY

Nabycie nieruchomości między rolnikami, osobami fizycznymi, osobami prawnymi w drodze umowy, np. sprzedaży, zamiany albo też darowizny czy dożywocia.

OBRÓT PUBLICZNY

Nabywanie nieruchomości z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa od Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa.

USTAWY DOTYCZĄCE OBROTU ZIEMIĄ

Ustawa o kształtowaniu ustroju rolnego

Reguluje obrót prywatny, znajdują się tutaj definicje m.in. gospodarstwa rodzinnego, rolnika indywidualnego, nieruchomości rolnej.

Ustawa o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa

Określa zasady wstrzymania sprzedaży państwowej ziemi oraz zawiera informacje o wszystkich przepisach zmienianych w różnych ustawach z dniem 30 IV 2016 r., np. dotyczące ustanawiania hipotek na nieruchomościach rolnych.

Ustawa o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa

Reguluje obrót państwową ziemią, m.in. zasady działania KOWR, sposób organizowania przetargów na dzierżawy i sprzedaż gruntów z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa.

Kodeks cywilny

Określa m.in. zawieranie umów, spadkobranie, pierwokup, zniesienie współwłasności.

NAJCZĘŚCIEJ ZADAWANE PYTANIA I ODPOWIEDZI

1. Czy moje dzieci, które mieszkają w mieście, odziedziczą po mnie nieruchomości rolne?

Tak.
Osoby bliskie, w tym dzieci, niezależnie od tego czy są związane z rolnictwem i czy zamieszkują w mieście, będą dziedziczyły nieruchomości rolne bez ograniczeń.
Pojęcie osób bliskich obejmuje:
małżonka, dzieci, dzieci adoptowane, wnuki, prawnuki, rodziców (w tym także adopcyjnych), dziadków, pradziadków, rodzeństwo i ich dzieci.

2. Czy moje dzieci, mieszkające w mieście, które odziedziczą po mnie grunty rolne, muszą je uprawiać osobiście?

Nie.
Osoby, które odziedziczą nieruchomości rolne po rodzicach nie mają obowiązku osobistego prowadzenia gospodarstwa rolnego. Dotyczy to również innych osób bliskich właściciela, które odziedziczyły nieruchomości rolne.

3. Czy mogę przekazać swojemu dziecku grunty rolne o powierzchni łącznej przekraczającej 300 ha?

Tak.
Przekazanie nieruchomości rolnych osobom bliskim może nastąpić niezależnie od powierzchni tych nieruchomości.

4. Jakie obowiązki ma rolnik, który kupił nieruchomość rolną?

Rolnik, który kupił gospodarstwo rolne jest zobowiązany do prowadzenia go przez okres 10 lat. W tym czasie bez zgody sądu nie może sprzedać, wydzierżawić lub oddać zakupionej nieruchomości rolnej.
Inaczej jest jednak w sytuacji, gdy kupującym jest osoba bliska np. córka kupuje ziemię od ojca, brat od siostry itd. Przy takich transakcjach nie obowiązuje 10-letni obowiązek prowadzenia gospodarstwa i zakaz oddania, sprzedaży i dzierżawienia.
Wyjątek od tej reguły stanowi jednak sytuacja, w której nieruchomość rolna zostaje nabyta po wejściu w życie ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego (obowiązującej od dnia 30.04.2016 r.) od osoby innej niż osoba bliska, wówczas nabyta nieruchomość rolna nie może być oddana, zbyta lub wydzierżawiona przed upływem 10 lat od dnia przeniesienia własności nieruchomości.

5. W jakich przypadkach Dyrektor Generalny KOWR będzie wydawać zgodę na kupno nieruchomości rolnej na rynku prywatnym przez osobę, która nie jest rolnikiem indywidualnym?

Jeżeli osoba zainteresowana nabyciem nieruchomości rolnej nie jest rolnikiem indywidualnym i nie spełnia okoliczności wymienionych w ustawie – nabycie to może nastąpić jedynie za zgodą Dyrektora Generalnego KOWR, która wyrażona jest w formie decyzji administracyjnej.
Postępowanie administracyjne, które ma na celu uzyskanie przedmiotowej decyzji może toczyć się na wniosek zbywcy albo na wniosek nabywcy (osoby zamierzającej utworzyć gospodarstwo rodzinne).Gdy o zgodę wystąpi właściciel sprzedawanej nieruchomości rolnej, jeżeli:
a) wykaże, że nie było ofert kupna od żadnego z poniższych: rolnika indywidualnego, osoby bliskiej właścicielowi nieruchomości, Skarbu Państwa, jednostki samorządu terytorialnego oraz kościelnej osoby prawnej lub związku wyznaniowego.
b) nabywca daje rękojmię należytego prowadzenia działalności rolniczej, tzn. daje gwarancję, że będzie prowadzić gospodarstwo rolne w sposób prawidłowy.
c) w wyniku nabycia nie dojdzie do nadmiernej koncentracji gruntów rolnych (powyżej 300 ha).
Gdy o zgodę występuje nabywca, który zamierza dopiero utworzyć gospodarstwo rodzinne, pod warunkiem, że:
1) posiada kwalifikacje rolnicze albo uzupełnia je w ramach przyznanego dofinansowania ze środków Unii Europejskiej, a termin na uzupełnienie tych kwalifikacji jeszcze nie upłynął,
2) daje rękojmię należytego prowadzenia działalności rolniczej – tzn. zagwarantuje, że będzie prowadzić gospodarstwo rolne osobiście, w prawidłowy sposób.
3) zobowiąże się, do zamieszkania w okresie 5 lat od dnia nabycia nieruchomości na terenie gminy, na obszarze której położona jest jedna z nieruchomości rolnych, która wejdzie w skład tworzonego gospodarstwa rodzinnego.

6. Co będzie w przypadku, gdy Dyrektor Generalny KOWR odmówi wyrażenia zgody na sprzedaż nieruchomości rolnej na rynku prywatnym?

W takiej sytuacji sprzedający może wystąpić do KOWR z pisemnym żądaniem nabycia od niego tej nieruchomości.
Ma na to miesiąc od dnia, w którym decyzja o niewyrażeniu zgody stała się ostateczna. KOWR w takiej sytuacji będzie zobowiązany kupić tę nieruchomość za cenę ustaloną w wysokości wartości rynkowej nieruchomości, określonej przy zastosowaniu sposobów jej ustalania przewidzianych w przepisach o gospodarce nieruchomościami. Wartość rynkową ustala niezależny rzeczoznawca.

7. Czy rolnik indywidualny będzie musiał podlegać ubezpieczeniu społecznemu rolników?

Ustawa o kształtowaniu ustroju rolnego nie reguluje kwestii podlegania przez rolników indywidualnych obowiązkowi ubezpieczenia społecznego rolników.

8. W jakich przypadkach KOWR nie przysługuje prawo pierwokupu nieruchomości rolnej?

a) W sytuacji, gdy nabywcą nieruchomości staje się:
osoba bliska dotychczasowego właściciela
jednostka samorządu terytorialnego,
Skarb Państwa,
b) nabycie nieruchomości rolnej następuje za zgodą Dyrektora Generalnego KOWR;
c) sprzedaż następuje między osobami prawnymi tego samego kościoła lub związku wyznaniowego,
d) w wyniku sprzedaży powiększone zostanie gospodarstwo rodzinne do powierzchni nie większej niż 300 ha użytków rolnych, a nabywana nieruchomość rolna jest położona w gminie, w której mieszka nabywca lub w gminie graniczącej z tą gminą.

9. Po jakiej cenie KOWR będzie nabywać grunty w ramach prawa pierwokupu?

Nabycie nieruchomości rolnej w wyniku skorzystania z prawa pierwokupu następuje po cenie, jaką strony ustaliły w umowie sprzedaży. Jeżeli cena sprzedawanej nieruchomości będzie rażąco odbiegać od wartości rynkowej, to Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa, w terminie 14 dni od dnia złożenia oświadczenia o wykonaniu prawa pierwokupu, będzie mogła wystąpić do sądu o ustalenie ceny tej nieruchomości. Sąd natomiast ustala cenę nieruchomości na podstawie przepisów o gospodarce nieruchomościami.

10. Czy będę mógł sprzedać nieruchomość rolną innej osobie niż rolnik?

Tak.
Nieruchomości rolne o powierzchni mniejszej niż 0,3 ha mogą być sprzedawane swobodnie każdemu bez ograniczeń.
Tak, w przypadku gruntów rolnych z zabudowaniami (czyli zajętych pod budynki mieszkalne oraz budynki, budowle i urządzenia, które przed dniem 30.03.2016 r. nie były już wykorzystywane do produkcji rolniczej) o powierzchni do 0,5 ha.
Tak, w przypadku nieruchomości rolnych, które w dniu wejścia w życie ustawy (30.04.2016 r.), w ostatecznych decyzjach o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu przeznaczone są (w całości), na cele inne niż rolne (np. budownictwo mieszkaniowe jednorodzinne lub inne, usługowe, przemysłowe, itp.).
Tak, osobom bliskim, nie będącym rolnikami (chyba, że nieruchomość została nabyta po dniu 29.04.2016 r.).
Tak, jednostkom samorządu terytorialnego, Skarbowi Państwa a za zgodą Dyrektora Generalnego KOWR, wyrażoną w drodze decyzji administracyjnej, innym podmiotom:
– na wniosek zbywcy, jeśli jednocześnie w wyniku nabycia nie dojdzie do nadmiernej koncentracji gruntów rolnych, jeżeli nabywca wykaże rękojmię należytego prowadzenia działalności rolniczej, jeśli jednocześnie w wyniku nabycia nie dojdzie do nadmiernej koncentracji gruntów rolnych. Zbywca musi ponadto wykazać, że nie było możliwości nabycia przedmiotowej nieruchomości przez rolnika indywidualnego bądź inny podmiot uprawniony w ustawie do nabycia gruntu rolnego (np. osobę bliską zbywcy, jednostkę samorządu terytorialnego, inne),
– na wniosek nabywcy – nieruchomość rolną może nabyć osoba fizyczna zamierzająca utworzyć gospodarstwo rodzinne, która: posiada kwalifikacje rolnicze albo której, pod warunkiem uzupełnienia kwalifikacji zawodowych, przyznano pomoc z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich, daje rękojmię należytego prowadzenia działalności rolniczej, zobowiąże się do zamieszkiwania w okresie 5 lat od dnia nabycia nieruchomości na terenie gminy, na obszarze której położona jest jedna z nieruchomości rolnych, która wejdzie w skład tworzonego gospodarstwa rodzinnego.
Przykładowy wzór wniosku, który należy złożyć w odpowiednim ze względu na położenie nieruchomości oddziale KOWR, jest dostępny na stronie internetowej www.kowr.gov.pl w zakładce UKUR, w menu pozycja wzór dokumentów.

11. Czy będę mógł nabyć nieruchomość Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa, jeżeli będę chciał powiększyć swoje gospodarstwo?

Pamiętajmy, że ustawa wstrzymuje na 5 lat sprzedaż nieruchomości z Zasobu. Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa będzie jednak dysponować państwową ziemią rolną umożliwiając rolnikom korzystne, trwałe dzierżawy. Wstrzymanie sprzedaży nie dotyczy domów, lokali mieszkalnych, budynków gospodarczych, garaży, ogródków przydomowych i gruntów o powierzchni do 2 ha. Wyjątkiem są też grunty przeznaczone na inne cele niż rolne, np. budowa dróg, mostów, obiektów sportowych, budownictwo mieszkaniowe, nieruchomości położone w specjalnych strefach ekonomicznych. Na sprzedaż innych nieruchomości niż wymienione, w wyjątkowych przypadkach, może wydać zgodę Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

12. Czy będzie możliwe nabycie nieruchomości Zasobu w przetargu ograniczonym przez młodych rolników, którzy nie posiadają kwalifikacji rolniczych oraz nie spełniają wymogu osobistego prowadzenia gospodarstwa rolnego przez okres 5 lat?

Tak. W przetargach organizowanych dla:
rolników indywidualnych – będą mogły uczestniczyć również osoby, które nie spełniają jedynie wymogu 5-letniego okresu osobistego prowadzenia gospodarstwa rolnego, w przypadku gdy osoby te w dniu ogłoszenia wykazu nieruchomości Zasobu przeznaczonych do sprzedaży, mają nie więcej niż 40 lat (tzn. nie ukończyły 41 lat);
osób zamierzających utworzyć gospodarstwo rodzinne – będą mogły uczestniczyć również osoby, którym pod warunkiem uzupełnienia kwalifikacji zawodowych, przyznano pomoc finansową, ze środków Unii Europejskiej, a termin na uzupełnienie tych kwalifikacji jeszcze nie upłynął.