Zmiany w preferencjach dla małżonków wproadzają pewne zmiany w zakresie rozliczania podatków. Polski Ład złagodził warunki preferencyjnego opodatkowania dochodów małżonków.
Nowe zasady obowiązują od 1 stycznia 2022 r. i mają zastosowanie do dochodów uzyskanych od 1 stycznia 2021 r.
W stosunku do roku podatkowego 2020 główna zmiana polega na umożliwienie złożenia wspólnego zeznania małżonkom, którzy:
- zarówno pozostawali w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy, jak i małżonkom, którzy wstąpili w związek małżeński w trakcie roku i pozostawali w nim do końca roku,
- w związku z na przykład zawieszeniem prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej (opodatkowanej 19% liniową stawką podatku albo ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych) nie uzyskali żadnych przychodów lub nie ponieśli żadnych wydatków, które wpływałyby na wysokość kosztów podatkowych.
Po zmianach, wniosek o wspólne opodatkowanie dochodów, mogą złożyć małżonkowie, którzy:
- sa polskimi rezydentami podatkowymi,
- pozostają w związku małżeńskim i we wspólności majątkowej:
- przez cały rok podatkowy albo
- od dnia zawarcia związku małżeńskiego do ostatniego dnia roku podatkowego – w przypadku gdy związek małżeński został zawarty w trakcie roku podatkowego,
- nie stosują przepisów o 19% podatku liniowym27 lub przepisów ustawy o ryczałcie (z wyjątkiem dotyczących najmu prywatnego)28 w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń,
- nie podlegają opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy o podatku tonażowym lub ustawy o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.
Jeśli szukacie wirtualnego biura zerknijcie na strony naszych partnerów!
Poznań – Wirtualne Biuro Poznań
Poznań – Wirtualne Biuro Poznań
Kraków – Wirtualne Biuro Kraków
Wrocław – Wirtualne Biuro Wrocław
Zmiany w preferencjach dla małżonków – Obliczanie podatku
Małżonkowie składają wniosek w zeznaniu podatkowym. Składają go wspólnie (pod wnioskiem podpisuje się mąż i żona) albo wniosek składa jeden z małżonków. Złożenie wniosku przez jednego z małżonków traktuje się na równi ze złożeniem przez jego współmałżonka. Chodzi o złożenia wniosku o łączne opodatkowanie ich dochodów. Oświadczenie to składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania.
Małżonkowie, którzy złożą wniosek o łączne opodatkowanie ich dochodów oraz spełniają warunki do tej preferencji, obliczają podatek od sumy swoich dochodów, po uprzednim odliczeniu przez każdego z małżonków ulg od dochodu. Podatek obliczają się od połowy łącznych dochodów małżonków. Tak obliczony podatek mnożą razy dwa.
Ten sposób obliczenia podatku mogą wybrać również wdowy i wdowcy. Wniosek o łączne opodatkowanie dochodów małżonków może być także złożony przez podatnika, który w roku podatkowym pozostawał w związku małżeńskim i we wspólności majątkowej, a jego małżonek:
- zmarł w trakcie roku podatkowego, albo
- po upływie roku podatkowego przed złożeniem zeznania podatkowego za ten rok.
Powyższe zmiany odnoszą się również do osob, które nie są polskimi rezydentami podatkowymi.
Osoby samotnie wychowujące dzieci – ulga 1500
Ulga 1500 to nowe odliczenie zawarte w art. 27ea ustawy PIT. Ulga obowiązuje od 1 stycznia 2022 r. i ma zastosowanie do dochodów uzyskanych od tego dnia.
Ulga ta zastąpiła dotychczasowy sposób opodatkowania dochodów osób samotnie wychowujących dzieci polegający na ustalaniu podatku w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci.
Ważne!
Rok 2021 jest ostatnim rokiem podatkowym, za który osoby samotnie wychowujące dzieci mogą zastosować ten sposób obliczenia podatku, co oznacza, że w odniesieniu do dochodów uzyskanych od 1 stycznia 2022 r., nie składają już płatnikowi oświadczenia o uwzględnieniu tej preferencji przy poborze zaliczek.
Zmiany w preferencjach dla małżonków – Na czym polega
Ulga 1500 polega na odliczeniu od podatku kwoty 1500 zł. Kwotę tę odlicza się od podatku dochodowego od osób fizycznych obliczonego według skali podatkowej.
Zmiany w preferencjach dla małżonków – Kto może skorzystać
Z ulgi skorzysta jeden rodzic albo opiekun prawny, który łącznie spełnia 5 warunków dotyczących:
- obowiązku podatkowego (1)
- zasad opodatkowania (2)
- stanu cywilnego (3)
- dzieci (4)
- samotne wychowywanie (5).
Warunek 1. – dotyczący obowiązku podatkowego
Prawo do ulgi przysługuje polskiemu rezydentowi podatkowemu, tj. podatnikowi podatku dochodowego od osób fizycznych, który płaci w Polsce podatek od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów.
Warunek obowiązku podatkowego spełnia także podatnik, który nie jest polskim rezydentem podatkowym, czyli płaci w Polsce podatek dochodowy od osób fizycznych tylko od dochodów osiągniętych na terytorium Polski, w sytuacji gdy:
- ma miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w innym niż Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej,
- uzyskał na terytorium Polski przychód w wysokości stanowiącej co najmniej 75% całkowitego przychodu osiągniętego w danym roku podatkowym; za całkowite przychody uważa się przychody osiągnięte ze wszystkich źródeł niezależnie od miejsca ich położenia,
- udokumentuje na żądanie organu podatkowego wysokość całkowitych przychodów danego roku,
- udokumentuje certyfikatem rezydencji miejsce zamieszkania dla celów podatkowych oraz dołączy ten certyfikat do składanego zeznania,
- umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania lub inna ratyfikowana umowa międzynarodowa (których stroną jest Polska) pozwala polskiemu organowi podatkowemu na uzyskanie informacji podatkowych od organu podatkowego państwa, w którym podatnik ma miejsce zamieszkania dla celów podatkowych.
Warunek 2. – dotyczący zasad opodatkowania
Prawo do ulgi przysługuje podatnikowi, który oblicza podatek według skali podatkowej. Z wyjątkiem podatników, którzy opodatkowują swoje dochody na preferencyjnych zasadach przewidzianych dla małżonków. Podatnikom, którzy określają podatek na imię obojga małżonków (składają wspólne zeznania PIT-36 albo PIT-37), ulga nie przysługuje.
3. – dotyczący stan cywilnego jest spełniony, jeżeli w roku podatkowym podatnik:
- jest stanu wolnego, czyli jest:
- panną,
- kawalerem,
- wdową,
- wdowcem
- rozwódką
- rozwodnikiem, albo
- pozostaje w związku małżeńskim, przy czym:
- ma orzeczoną separację w rozumieniu odrębnych przepisów,
- jego małżonek jest pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności.
4. – dotyczący dzieci jest spełniony, jeśli podatnik w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:
- małoletnie, bez względu na ich dochody,
- pełnoletnie, bez względu na wiek i ich dochody, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
- pełnoletnie, do ukończenia 25. roku życia, jednakże pod warunkiem, że:
- uczą się w szkołach, o których mowa w krajowych lub zagranicznych przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe,
- nie stosowały przepisów o 19% podatku liniowym29 lub przepisów ustawy o ryczałcie (z wyjątkiem dotyczących najmu prywatnego)30 w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń,
- nie podlegały opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy o podatku tonażowym lub ustawy o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych,
- poza przychodami z renty rodzinnej nie uzyskały dochodów, które podlegają opodatkowaniu w zeznaniu PIT-36, PIT-37, PIT-38 lub PIT-40 lub przychodów objętych ulgą dla młodych lub ulgą na powrót, w łącznej wysokości przekraczającej 3089 zł.
5. – samotne wychowywanie
Przypadek samotnego wychowywania jest spełniony, gdy żadnego dziecka podatnik nie wychowuje wspólnie z drugim rodzicem albo opiekunem prawnym.
Wysokość
Podsumowując kwota ulgi jest stała. Wynosi 1 500 zł rocznie.
Ulgę odlicza jeden rodzic albo opiekun prawny dziecka. W przypadku braku porozumienia między podatnikami (w szczególności rozwiedzionymi rodzicami dziecka), odliczenie stosuje ten podatnik, u którego dziecko ma miejsce zamieszkania w rozumieniu Kodeksu cywilnego.
Ulga nie podlega podziałowi między rodzicami, w tym również w sytuacji, gdy wysokość podatku jest niższa od kwoty ulgi.
Nadwyżka ulgi ponad kwotę podatku, od którego ulga jest odliczana, nie podlega odliczeniu w kolejnym roku oraz nie jest zwracana w formie dodatkowego zwrotu.
Zmiany w preferencjach dla małżonków – Miejsce zamieszkania dziecka
Zgodnie z Kodeksem cywilnym można mieć tylko jedno miejsce zamieszkania. Miejscem zamieszkania jest miejscowość, w której osoba fizyczna przebywa z zamiarem stałego pobytu.
Oczywiście miejscem zamieszkania dziecka pozostającego pod władzą rodzicielską jest miejsce zamieszkania rodziców albo tego z rodziców, któremu wyłącznie przysługuje władza rodzicielska. W innym przypadku któremu zostało powierzone wykonywanie władzy rodzicielskiej.
Jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom mającym osobne miejsce zamieszkania, miejsce zamieszkania dziecka jest u tego z rodziców, u którego dziecko stale przebywa. Jeżeli dziecko nie przebywa stale u żadnego z rodziców, jego miejsce zamieszkania określa sąd opiekuńczy.
Wedle tego miejscem zamieszkania osoby pozostającej pod opieką jest miejsce zamieszkania opiekuna.
Zmiany w preferencjach dla małżonków – Ulga w praktyce
Ulga jest również stosowana w zeznaniu podatkowym. Nie jest stosowana przy obliczaniu zaliczek na podatek w trakcie roku.
Zgodnie z zasadą samoopodatkowania podatnik również sam stosuje ulgę. Ulga odliczana jest w kwocie 1500 zł, nie wyższej jednak niż kwota podatku, od którego jest odliczana.
Zmiany w preferencjach dla małżonków – Przykłady
Przykład 1
Pani Krystyna jest wdową. Z małżeństwa ma dwie prawie dorosłe, uczące się córki, które pobierają rentę rodzinną. Z drugiego związku (pozamałżeńskiego) ma małoletniego syna, którego wychowuje wspólnie z partnerem (ojcem dziecka). Czy Pani Krystyna ma prawo do ulgi z racji tego, że córki
wychowuje sama (bez udziału drugiego rodzica).
Odpowiedź: Nie, gdyż warunkiem zastosowania ulgi jest, aby podatnik nie wychowywał żadnego dziecka z drugim rodzicem. W przypadku Pani Krystyny warunek ten nie jest spełniony, gdyż syna wychowuje wspólnie z jego ojcem.
Przykład 2
Pan Artur rozwiódł się w połowie roku z żoną, z którą ma dwoje małoletnich dzieci. Dzieci mieszkają z matką. Pan Artur płaci na nie alimenty oraz utrzymuje kontakty zgodnie z decyzją sądu opiekuńczego. Czy ma prawo zastosować ulgę w wysokości 1500 zł, choć jego była żona się temu sprzeciwia.
Odpowiedź: Nie, odliczenie przysługuje jednemu z rodzicó. Przy czym w przypadku braku porozumienia między rodzicami, co do tego, który z nich zastosuje ulgę tylko jeden. Odliczenie stosuje ten rodzic, u którego dziecko ma miejsce zamieszkania w rozumieniu, czyli była żona.
Przykład 3
Pani Joanna jest panną. Ostatniego dnia roku urodziła córkę. Czy może również skorzystać z ulgi w pełnej wysokości (1500 zł). Czy wysokość ulgi musi zastosować proporcjonalnie do liczby dni roku, w których dziecko było już na tym świecie.
Odpowiedź: Pani Joanna może również skorzystać z ulgi w pełnej wysokości (1500 zł). Oczywiście jedynym ograniczeniem jest wysokość podatku, od którego będzie odliczać ulgę. Zatem tylko wtedy, gdy kwota podatku, od którego jest odliczana ulga będzie niższa niż 1500 zł. W wyniku tego, Pani Joanna odliczy ulgę do kwoty tego podatku.
Przykład 4
Pan Krzysztof ma troje dzieci. Sam je wychowuje. W wyniku tego spełnia wszystkie warunki do zastosowania ulgi. Czy w tej sytuacji odlicza od podatku 3 × 1500 zł. Czyli po 1500 zł na każde dziecko czy tylko 1500 zł.
Odpowiedź: Wysokość ulgi wynosi 1500 zł bez względu na liczbę dzieci. Zatem kwotę 1500 zł odlicza podatnik, który samotnie wychowuje jedno dziecko, jak i podatnik który wychowuje większą ich liczbę. Ulga ta nie zastępuje bowiem „ulgi na dzieci”, której wysokość uwzględnia liczbę posiadanych dzieci.